Czy kogoś z Państwa szlag trafił?

Uznałem, że ciekawym wprowadzeniem do tematyki społecznej będzie zwrócenie uwagi na historie i pochodzenie pewnych słów, którymi posługujemy się w życiu codziennym.

Czy kogoś z Państwa szlag trafił? Kto jest burmistrzem Goleniowa? Czy potrzebowaliśmy kiedyś opinii majstra, który w swojej pracy używał pędzla? Czy pojechaliśmy na urlop do kurortu? Czy po kąpieli używamy szlafroka? Czym smarowane lub szlifowane są nasze blachy, gwinty, śruby lub druty? Czy marynarze wypatrują lądu, czy też weksle wykupujemy w kasie?
Z pewnością bez problemu zrozumieliśmy te pytania. Ciekawostką jest, że użyłem tych wszystkich słów celowo.

Skąd mamy słowo szlag? W języku niemieckim der Schlag oznacza grom, uderzenie. Trafił ma swoje korzenie w słowie treffen, co znaczy trafić, spotkać. Słówko szlafrok piszemy po niemiecku der Schlafrock, co składa się ze słów der Schlaf -sen i der Rock co oznacza spódnica i rzadziej marynarka. Bürgermeister w Niemczech piastuję urząd burmistrza.
Następujące słówka są z pewnością także zrozumiałe biorąc pod uwagę wprowadzenie do artykułu: der Pinsel, der Kurort, schmieren, schleifen, das Blech, das Gweinde, die Schraube, der Draht, der Matrose, das Land, wechseln, der Wechsel, die Kasse. Słowo weksel ma bardzo ciekawą historie, którą z pewnością w przyszłości opiszę.

Czy słyszeliśmy powiedzenie, że historia lubi się powtarzać? Od XIII do XVI wieku zakładano miasta na prawie niemieckim. W dzisiejszych czasach budujemy nasze miasta, w których stosujemy prawo Unijne, zresztą z pomocą pieniędzy Unijnych. W późnym średniowieczu sprowadzono rzemieślników z krajów, z których powstały współczesne Niemcy, ponieważ na ziemiach na których leży dzisiaj Polska nie było rozwiniętych technologii. W dzisiejszych czasach nic się nie zmieniło, w zasadzie jeździmy samochodami używamy urządzeń elektrycznych, które najczęściej pochodzą z Niemiec. Nie wspominając o środkach chemicznych i lekarstwach. W zasadzie rzekomo amerykański program Apollo tzn. lądowanie Neila Amstronga na księżycu miał swoje początki całkiem blisko Goleniowa w Penemünde.

Drugim okresem asymilacji słów niemieckich był okres zaborów, który kojarzymy dzięki programowi nauczania ze strajkiem dzieci we Wrześni i z Otto von Bismarckiem. No właśnie, co wiemy o żelaznym kanclerzu? Co ten człowiek osiągnął i czy wiemy o tym, że za jego rządów w 1880r. został wprowadzony pierwszy na świecie system ubezpieczeń społecznych, dzięki któremu mieszkańcy zaboru Pruskiego mogli poświęcić wszystkie swoje siły na pracę na rzecz państwa, bo mogli zaufać, że w przypadku choroby, wypadku lub na starość państwo się nimi zaopiekuje? Tak drogi czytelniku, świadczenia socjalne, Sozialleistungen są wynalazkiem niemieckim…

Ikona wpisu: użytkownik Flickr Håkon Sønderland

About the Author

Dariusz Polkowski

Lektor i tłumacz języka niemieckiego.