Używana przez stulecia, pozbawiona podstaw naukowych, nadal pozostaje standardowym sposobem nauczania języków obcych w wielu państwach (szkołach) świata. Przeczytaj poniższy opis i sprawdź czy też zostałeś przez nią skrzywdzony (mam nadzieję, że nie, ale…).

Jak wygląda?

Jak wygląda typowa lekcja prowadzona za pomoca metody gramatyczno-tłumaczeniowej?

• Zajęcia są prowadzone w języku ojczystym. Języka obcego (nauczanego) rzadko uzywa się w mowie.
• Większość słownictwa jest nauczana w formie listy słówek.
• Nauczyciel zajmuje centralne miejsce w procesie nauczania.
• Od ucznia wymaga się, by ślepo naśladował nauczyciela i program wyłuszczony w podręczniku.
• Podręcznik (lub nauczyciel) podaje długie wyjaśnienia zasad gramatycznych.
• W podręczniku wcześnie zaczyna używać się czytanek (wymyslonych przez autora bądź oproszczonych tekstów literackich).
• Teksty czytanek służą przede wszystkim jako materiał do ćwiczeń gramatycznych i źródło słów do nauczenia.
• Sedno zajęć to analiza zdania języka nauczanego w oparciu o daną konstrukcje gramatyczną, tłumaczenie zdania na język ojczysty oraz zastosowanie tego schematu do tłumaczenia innych zdań.
• Ćwiczenia praktyczne zwykle ograniczają się do tłumaczenia wyrazów i struktur gramatycznych z jednego języka na drugi.
• Niewiele czasu poświęca się wymowie (lub w ogóle się tego nie robi).

Dlaczego tak powszechna?

W średniowieczu znajomość języków obcych ograniczała się w większości przypadków do rozumienia (i pisania) tekstów sporządzonych po łacinie albo klasycznej grece. Ze względu na to, że języki te zamierały, nie było potrzeby uczyć sie umiejętności mówienia i swobodnej komunikacji. Kiedy nastał czas w społeczeństwie na naukę innych języków, zaczęto korzystać z metody gramatyczno-tlumaczeniowej, bo innej po prostu nie znano. W ten sposób upowszechniła sie ona w zachodnim świecie w większości systemów szkolnictwa.

Pomimo swoich oczywistych wad (brak rozwijania umiejętności komunikacji) jest ona bardzo popularna, ponieważ wymaga niewielu umiejętności od nauczyciela, testy gramatyczne łatwo wymyślić, przeprowadzić i podliczyć, a czasem zdarzy się, że ta metoda wyszkoli ucznia w bardzo dobrej umiejętności czytania w języku obcym (bo na pewno nie w mówieniu).

Co możesz zrobić?

Jeśli masz wpływ na sposób nauczania (uczysz się prywatnie) poproś o zmianę stylu nauczania na bardziej komunikkatywny. Jeśli nauczyciel. lektor lub szkoła sie na to nie zgadzają lepiej, żebys poszukał czegoś innego. Po co tracić pieniądze na coś co się raczej w życiu nie przyda?

Jeśli nie masz wpływu na sposób nauczania (jak to moze być w wypadku szkolnictwa państwowego), potraktuj te zajecia jako uzupełniającę wiedzę z gramtyki (i słownictwa) a samemu poszukuj możliwosci używania normalnego, „żywego“ języka, np. z obcokrajowcami (i niekoniecznie muszą to być native speakerzy).

Proszę, daj znać w komentarzach, czy byłeś/byłaś uczony metoda gramatyczno-tłumaczeniową. Jeśli tak, co o niej sądzisz?